Δογματικὴ κατήχηση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας περὶ τῆς ἀϊδίου σχέσεως τῶν προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος καὶ τῆς σχέσεώς τους μὲ τὸν κόσμο

Δογματικὴ κατήχηση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας περὶ τῆς ἀϊδίου σχέσεως τῶν προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος καὶ τῆς σχέσεώς τους μὲ τὸν κόσμο.

Σειρὰ κηρυγμάτων ὑπὸ τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως κ.κ. Ἱερεμίου.

1. Μὲ τὸ σημερινό μου κήρυγμα, ἀδελφοὶ χριστιανοί, ξαναρχίζουμε τὰ μαθήματά μας στὰ θέματα πίστεως, ποὺ εἴχαμε διακόψει λόγω ἄλλων ἐπειγόντων ἐπικαίρων θεμάτων.

Γνωρίζω ὅτι τὰ μαθήματα αὐτά σᾶς φαίνονται δύσκολα. Καὶ ὅμως, ἀγαπητοί μου, εἶναι ἀνάγκη νὰ τὰ μάθετε, γιατί πρόκειται γιὰ τὶς ἀλήθειες τῆς πίστης μας. Πῶς θὰ πολεμήσουμε τοὺς αἱρετικούς; Τί ἀντιπαπικὸ ἀγώνα νὰ κάνουμε γιὰ τὸ «φιλιόκβε», ἂν δὲν γνωρίζουμε τὸ δόγμα τῆς Ἁγίας Τριάδος; Γι’ αὐτό σᾶς παρακαλῶ νὰ ἔχετε διάθεση νὰ ἀκοῦτε τὰ κηρύγματα αὐτὰ καὶ νὰ ἐντείνετε τὴν προσοχή σας νὰ τὰ παρακολουθεῖτε, ὅπως κι ἐγὼ θὰ προσπαθῶ, ὅσο εἶναι δυνατὸν νὰ τὰ ἁπλοποιῶ.

2. Στὸ προηγούμενο κήρυγμα μιλούσαμε γιὰ τὴν Ἁγία Τριάδα, τὸν Θεό μας. Φάνηκε ὅτι τελειώσαμε τὸ θέμα αὐτό. Ἐπειδὴ ὅμως εἶναι πολὺ σοβαρὸς ὁ λόγος περὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος, καὶ ἐπειδὴ διακόψαμε γιὰ λίγο τὴν σειρὰ τῶν δογματικῶν κηρυγμάτων, ἐπιθυμῶ νὰ ἐπανέλθω στὸ ἴδιο θέμα, γιὰ νὰ σᾶς ἐμπεδώσω περισσότερο, μὲ ἄλλα λόγια, τὰ ὅσα σᾶς ἔχω πεῖ, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ σᾶς πῶ μερικὰ πρόσθετα πράγματα:

Τὴν πίστη μας στὴν Ἁγία Τριάδα, ποὺ τὴν βρίσκουμε στὴν Ἁγία Γραφή, τὴν Παλαιὰ καὶ τὴν Καινὴ Διαθήκη, ἡ Ἐκκλησία μας τὴν ἐξέφρασε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ σὲ ὁμολογίες πίστεως, σὲ βαπτιστικὲς ὁμολογίες καὶ σὲ λειτουργικοὺς ὕμνους. Θὰ σᾶς πῶ ἕνα τέτοιο ὕμνο, πολὺ παλαιό, ἀφοῦ ὁ Μέγας Βασίλειος, Πατέρας τοῦ 4ου αἰῶνος, ὀνομάζει τὸν ὕμνο αὐτὸν «ἀρχαία φωνή». Εἶναι ὁ ὕμνος ποὺ ἀκοῦμε σὲ κάθε Ἑσπερινὴ Ἀκολουθία καὶ πρέπει νὰ τὸν ψάλλουμε ὅλοι μαζὶ σὰν ἐκκλησίασμα. Εἶναι τὸ «Φῶς ἱλαρόν…».

Ὁ παλαιὸς λοιπὸν αὐτὸς ὕμνος εἶναι τριαδικός, γιατί λέγει: «Ὑμνοῦμεν Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα Θεόν». Τέτοιοι παρόμοιοι ὕμνοι ὑπάρχουν πάρα-πάρα πολλοί, ὅπως εἶναι καὶ ὁ πολὺ γνωστὸς σὲ ὅλους μας σύντομος τριαδικὸς ὕμνος, τὸ «Δόξα Πατρὶ καὶ Υἱῷ καὶ Ἁγίῳ Πνεύματι».

Εἶναι σημαντικοὶ οἱ ὕμνοι αὐτοί, ἀφοῦ νὰ καταλάβετε ὅτι, ὅταν ἀργότερα ἄρχισαν οἱ θεολογικὲς ἔριδες γύρω ἀπὸ τὴν Ἁγία Τριάδα καὶ τὸ χριστολογικὸ δόγμα, οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας στὴν πολεμική τους κατὰ τῶν αἱρέσεων χρησιμοποίησαν τοὺς ὕμνους αὐτούς, ὅπως καὶ τὶς ὁμολογίες πίστεως καὶ τὰ τριαδικὰ σύμβολα.

3. Στοὺς λόγους τῶν Ἁγίων Πατέρων γιὰ τὴν Ἁγία Τριάδα βλέπουμε ὅτι αὐτοὶ δὲν κάνουν προσπάθεια νὰ μᾶς δώσουν νὰ νοήσουμε τὴν Οὐσία τοῦ Θεοῦ, οὔτε τὴν θεία Του Φύση, γιατί, ἂν ἦταν δυνατὸν νὰ κατανοηθεῖ ἀπό μᾶς τὰ κτίσματα ὁ Θεὸς κατὰ τὴν Οὐσία Του καὶ κατὰ τὴν Φύση Του, θὰ ἦταν κτίσμα καὶ Αὐτός. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες μιλώντας γιὰ τὸ δόγμα τῆς Ἁγίας Τριάδος ἀσχολοῦνται μὲ αὐτὰ τὰ δύο:

          (α) Περιγράφουν τὶς ἀΐδιες, δηλαδὴ τὶς προαιώνιες, σχέσεις τῶν Προσώπων (ἢ τῶν Ὑποστάσεων) τῆς Ἁγίας Τριάδος. Μᾶς λέγουν δηλαδὴ γιὰ τὸν τρόπο ὑπάρξεως τοῦ κάθε Προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦ Πατρός, τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτὸς ὁ λόγος τῶν Ἁγίων Πατέρων περὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος ἀποτελεῖ τὴν θεολογία μὲ τὴν εἰδικὴ σημασία τοῦ ὄρου.

          (β) Ἔπειτα οἱ Ἅγιοι Πατέρες μιλοῦν γιὰ τὴν σχέση τῆς Ἁγίας Τριάδος πρὸς τὸν κόσμο, ποὺ γίνεται, ὅπως γνωρίζουμε ἀπὸ προηγούμενα μαθήματα, διὰ μέσω τῶν θείων ἐνεργειῶν. Αὐτὸς δὲ ὁ λόγος τῶν Ἁγίων Πατέρων ἀποτελεῖ τὴν οἰκονομία τοῦ Θεοῦ στὸν κόσμο.

          Αὐτὰ τὰ δυό, ἀγαπητοί μου, ἡ προαιώνια (ἢ ἀΐδια) ὕπαρξη τῶν τριῶν Προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος ἀφ’ ἑνὸς καὶ ἡ παρουσία τῆς Ἁγίας Τριάδος στὸν κόσμο, διὰ μέσω τῶν θείων ἐνεργειῶν, ἀφ’ ἑτέρου, εἶναι τὸ δόγμα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας περὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος. Αὐτὸ τὸ δόγμα τῆς Ἐκκλησίας μας ἐκφράζεται στὴν θεία λατρεία.

4. Γιὰ τὸ πρῶτο, γιὰ τὴν σχέση δηλαδὴ τῶν τριῶν Προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος, πιστεύουμε ὅτι αἴτιο τοῦ τρόπου τῆς ὕπαρξης τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι ὁ Θεὸς Πατέρας. Γιατί ὁ Θεὸς Πατέρας γεννᾶ τὸν Υἱὸ καὶ ὁ Θεὸς Πατέρας πάλι ἐκπορεύει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Τὸ κάθε ἕνα ἀπὸ τὰ θεία Πρόσωπα ἔχει αὐτὰ τὰ δύο: Οὐσία καὶ Ἐνέργεια. Ἐπειδὴ δὲ ὁ Πατέρας εἶναι ἡ πηγὴ τῆς Θεότητος, γι’ αὐτὸ καὶ τὰ τρία Πρόσωπα ἔχουν τὴν ἴδια Οὐσία καὶ τὴν ἴδια Ἐνέργεια.

Ἀλλά, ἂν καὶ τὰ θεία Πρόσωπα ἔχουν τὴν ἴδια Οὐσία καὶ τὴν ἴδια Ἐνέργεια, ὅμως διακρίνονται μεταξύ τους. Τὰ θεία δηλαδὴ τρία Πρόσωπα ἔχουν καὶ ταυτότητα (Οὐσία καὶ Ἐνέργεια) καὶ ἑτερότητα, γιατί ἄλλο Πρόσωπο εἶναι ὁ Πατέρας, ἄλλο ὁ Υἱὸς καὶ ἄλλο τὸ Ἅγιο Πνεῦμα.

Αὐτό, χριστιανοί μου, ἡ ταυτότητα Οὐσίας καὶ Ἐνέργειας στὸν Θεὸ καὶ ἡ ἑτερότητα τῶν θείων Προσώπων, αὐτὸ εἶναι τὸ δόγμα τῆς Ἁγία Τριάδος («Ἐπὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος ταυτότης μὲν ἐστιν οὐσίας, ἑτερότης δὲ προσώπων· μίαν μὲν οὐσίαν ὁμολογοῦμεν, τρεῖς δὲ ὑποστάσεις» (Μαξίμου Ὁμολογητού, Περὶ τῶν δυό του Χριστοῦ φύσεων, MPG 91, 145B)).

Ὁ τριαδικὸς Θεός μας εἶναι μονάδα! Λέγουμε ὅτι εἶναι «μονάδα», ἐπειδὴ εἶναι ἕνα αἴτιο στὴν θεότητα (ὁ Πατέρας), εἶναι μία ἡ Οὐσία καὶ μία ἡ Ἐνέργεια. Καὶ εἶναι τριαδικὸς ὁ Θεός μας, γιατί εἶναι τρία θεία Πρόσωπα. Καὶ τὰ Πρόσωπα αὐτὰ ἔχουν ἑτερότητα, γιατί ἔχουν διαφορετικὲς ἰδιότητες τὸ κάθε ἕνα. Τὶς ἰδιότητες αὐτὲς τὶς λέμε «ὑποστατικές», γιατί εἶναι ἰδιότητες τῶν τριῶν Προσώπων. Καὶ τὸ Πρόσωπο λέγεται καὶ «Ὑπόσταση». Οἱ ἰδιότητες αὐτὲς εἶναι οἱ ἑξῆς: Ὁ Πατέρας εἶναι ἀγέννητος, ὁ Υἱὸς εἶναι γεννητὸς καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι ἐκπορευτό ἢ πρόβλημα (ἀπὸ τὸ ρῆμα «προβάλλω»), ὅπως τὸ λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Τὰ τρία ὅμως αὐτὰ Πρόσωπα, ἂν καὶ ἔχουν ἑτερότητα, γιατί ἄλλο πρόσωπο εἶναι ὁ Πατέρας, ἄλλο ὁ Υἱὸς καὶ ἄλλο τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ γιατί τὸ καθένα ἔχει δικό Του χαρακτηριστικό, ὅμως καὶ τὰ τρία Πρόσωπα, ἐπειδὴ ἔχουν ταυτότητα Οὐσίας καὶ Ἐνέργειας, ὅπως εἴπαμε, ἔχουν στενὴ κοινωνία μεταξύ τους.

5. Ὡς πρὸς τὸν τρόπο τῆς σχέσης τῆς Ἁγίας Τριάδος πρὸς τὴν δημιουργία στὴν κτίση καὶ τὴν ἱστορία, τὴν οἰκονομία τοῦ Θεοῦ, ὅπως τὴν εἴπαμε, ἐδῶ, χριστιανοί μου, θὰ ποῦμε ὅτι τὸ κάθε Πρόσωπο ἔχει ἰδιαιτερότητα ἔργων. Δηλαδή: Ὁ Πατέρας εἶναι ἡ προκαταρκτικὴ αἰτία τοῦ ἔργου τῆς θείας οἰκονομίας. Ὁ Υἱὸς φανερώνει καὶ πραγματώνει τὸ ἔργο αὐτὸ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα τὸ τελειώνει. Ἐπειδὴ ὅμως τὰ Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος εἶναι ὁμοούσια, γι’ αὐτὸ ἔχουν κοινὴ βούληση καὶ κοινὴ ἐνέργεια στὸ ἔργο τῆς θείας οἰκονομίας· τὸ ἔργο αὐτὸ γίνεται μὲ τὴν εὐδοκία τοῦ Πατρός, τὴν αὐτουργία τοῦ Υἱοῦ καὶ τὴν συνεργία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ἀλλὰ θὰ συνεχίσουμε στὸ ἑπόμενο κήρυγμα.

Μὲ πολλὲς εὐχές,

Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως Ἱερεμίας

Π η γ ή :  Ἑβδομαδιαῖο ἠλεκτρονικὸ περιοδικὸ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως: «Παναγία Προυσιώτισσα». Ἀριθμὸς φύλλου 8, Κυριακὴ 29 Μαΐου 2011, σελ. 1-4. http://www.imgortmeg.gr/

Ἡ πραότητα καὶ ἡ ταπεινοφροσύνη εἶναι χαρακτηριστικὸ γνώρισμα τῶν πραγματικῶν Χριστιανῶν

Ἡ πραότητα καὶ ἡ ταπεινοφροσύνη εἶναι χαρακτηριστικὸ γνώρισμα τῶν πραγματικῶν Χριστιανῶν.

Ἀπὸ τὸ βίο τοῦ ὁσίου Συμεὼν τοῦ ἐν τῇ μάνδρᾳ.

Ὅταν ὁ (ὅσιος) Συμεὼν σοφίστηκε τὸν πρωτόγνωρο (γιὰ τὴν ἐποχή του) τρόπο ἀσκήσεως πάνω στὸ στύλο καὶ διαδόθηκε ἔντονα ἡ φήμη τοῦ παντοῦ, οἱ ἐρημίτες πατέρες ξαφνιάστηκαν ἀπὸ τὸ ἀσυνήθιστο καὶ παράδοξο αὐτὸ ἐγχείρημα.

Τοῦ στέλνουν λοιπὸν κάποιους μὲ τὴν ἐντολὴ νὰ τὸν ἐπιπλήξουν γιὰ τὴν περίεργη ἐπινόησή του καὶ νὰ τοῦ συστήσουν ν’ ἀκολουθήσει χωρὶς περιφρόνηση τὸν συνηθισμένο καὶ δοκιμασμένο ἀπὸ τοὺς ἁγίους δρόμο, ὅπου βαδίζοντας τόσα πλήθη μακαρῖων (ἀνδρῶν), ἀνέβηκαν ὡς τὰ ἐπουράνια καὶ κατοίκησαν σ’ ἐκεῖνα τὰ αἰώνια σκηνώματα.

Ἔπειτα ὅμως, ἀπὸ φόβο μήπως ἡ σκέψη (τοῦ ὁσίου) ἦταν θεάρεστη καὶ ἐκεῖνοι ἀντιμετώπιζαν τὴν ὑπόθεση ἀνθρώπινα, ἔδωσαν στοὺς ἀπεσταλμένους κι αὐτὴ τὴν παραγγελία: Ἂν μὲν δοῦν τὸν ἄνδρα ν’ ἀρνεῖται τὸ θέλημά του καὶ νὰ κατεβαίνει ἀπὸ ἐκεῖ (ποὺ εἶχε ἀνέβει, ὑπακούοντας σ’ αὐτούς), νὰ τὸν συγκρατήσουν ἀμέσως καὶ νὰ τὸν προτρέψουν νὰ μείνει σταθερὸς στὴν ἀπόφασή του. Γιατί ἔτσι θὰ θεωροῦσαν ὅτι πρόκειται γιὰ θεία οἰκονομία, καὶ δὲν θὰ εἶχαν πιὰ γιὰ τὸ μέλλον τὸ φόβο, ὅτι μία τέτοια ἀρχὴ δὲν θὰ καταλήξει καὶ σὲ καλὸ τέλος.

Ἂν πάλι (ὁ ὅσιος) δυσφοροῦσε καὶ δὲν ἀνεχόταν οὔτε λίγες συμβουλὲς (ν’ ἀκούσει), ἀλλὰ πεισματικὰ καὶ ἀσυλλόγιστα ἀκολουθοῦσε τὸ δικό του θέλημα, τότε θὰ γινόταν ὁπωσδήποτε φανερό, ἔλεγαν, ὅτι βρίσκεται μακριὰ ἀπὸ τὴν ταπεινοφροσύνη ὅποτε ποιὸς δὲν θὰ ἔλεγε ὅτι ὁ πονηρός τοῦ εἶχε βάλει αὐτοὺς τοὺς λογισμούς; Σ’ αὐτὴ τὴν περίπτωση πρόσταζαν (οἱ πατέρες τοὺς ἀπεσταλμένους τους) νὰ τὸν τραβήξουν κάτω καὶ νὰ τὸν κατεβάσουν ἀπὸ τὸ στύλο ἀκόμα καὶ μὲ τὴ βία.

Φτάνοντας λοιπὸν οἱ ἀπεσταλμένοι μὲ τέτοια ἐντολὴ στὸν πατέρα τῆς ταπεινοφροσύνης καὶ τῆς ὑπακοῆς Συμεών, κυριεύθηκαν ἀπὸ σεβασμὸ ἀπέναντί του μόλις κιόλας τὸν εἶδαν καὶ τὸν χαιρέτησαν. Δὲν μποροῦσαν οὔτε νὰ τὸν κοιτάξουν στὸ πρόσωπο. Ὅμως, γιὰ τὴν ἐντολὴ τῶν πατέρων ποὺ τοὺς ἔστειλαν καὶ γι’ αὐτὸ καθεαυτὸ τὸ καλό τῆς ἐκπληρώσεώς της, τοῦ λένε χωρὶς περιστροφὲς ὅλα ὅσα τοὺς εἶχαν πεῖ ἐκεῖνοι.

Καὶ ὁ ἀληθινὰ πράος καὶ ταπεινὸς στὴν καρδιὰ (Συμεών), δέχθηκε μὲ πραότητα τὴν ἐπιτίμησή τους. Δὲν ἀντιμίλησε, δὲν ἀγανάκτησε, δὲν τὴ συζήτησε, δὲν εἶπε τίποτα· οὔτε πολλὰ οὔτε λίγα. Ἀπεναντίας μάλιστα, ἀφοῦ δέχθηκε τὴν ἐπιτίμηση μὲ ἱλαρὸ βλέμμα καὶ χαμηλωμένα μάτια, ἔκανε νὰ κατέβει ἀπὸ τὸ στύλο, εὐχαριστώντας τὸ Θεὸ καὶ εὐγνωμονώντας τοὺς πατέρες γιὰ τὴ φροντίδα τους. Ἀμέσως τότε οἱ ἀπεσταλμένοι τὸν σταματοῦν καὶ τοῦ φανερώνουν τὴν κρίση τῶν πατέρων.

Ὕστερα, ἀφοῦ εὐχήθηκαν στὸ Συμεὼν νὰ μείνει μόνιμα καὶ σταθερὰ πάνω στὸ στύλο, νὰ ἔχει καλὸ τέλος καὶ (ν’ ἀξιωθεῖ) μὲ ἀσφάλεια τὴν ἀνάπαυση ἀπὸ τοὺς συνεχεῖς κόπους του, ἀναχώρησαν.

Πηγή: «Μικρὸς Εὐεργετινός». Ἐκδόσεις Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου Ὠρωποῦ Ἀττικῆς. Κεφάλαιο ΙΕ’: «Νὰ μὴν ἀντιλέγουμε ἐριστικὰ οὔτε καὶ ὅταν πιστεύουμε πὼς ἔχουμε δίκιο, ἀλλὰ γιὰ χάρη τοῦ Θεοῦ, σὲ ὅλα νὰ ὑποχωροῦμε ἀπέναντι στὸν πλησίον», σελίδα 105.

Ἠλεκτρονικὴ πηγή: http://www.pigizois.net/I.M.paraklytoy/evergetinos/ie_xaritheou.htm

Τί πρέπει νὰ κάνω γιὰ νὰ σωθῶ;

Τί πρέπει νὰ κάνω γιὰ νὰ σωθῶ;

Ἅγιος Δημήτριος, ἐπίσκοπος Ροστώφ, ὁ θαυματουργὸς (1651-1709)

«Θέλεις μὲ εἰλικρίνεια νὰ νικήσεις τὴν ὑπερηφάνεια, ποὺ μόνη αὐτὴ φτάνει γιὰ νὰ χάσεις τὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν; Νὰ τί πρέπει νὰ κάνεις:

Νὰ ἀγαπήσεις τὴ σιωπή.

Νὰ ζεῖς στὴν ἀφάνεια, ἀποκρύπτοντας ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους τὰ καλὰ ἔργα καὶ τοὺς πνευματικοὺς κόπους σου.

Νὰ σηκώνεις ἀγόγγυστα τοὺς ἐλέγχους, τὶς ἀτιμίες (= τὴν μὴ ἀπόδοση τιμῶν), τὶς λοιδορίες καὶ τὴν περιφρόνηση τῶν ἀνθρώπων, καθὼς καὶ τὰ παιδαγωγικὰ ραπίσματα τοῦ Θεοῦ.

Νὰ θυμᾶσαι τὰ πολλά σου ἁμαρτήματα καὶ νὰ συντρίβεσαι γι’ αὐτά.

Νὰ μελετᾶς καὶ νὰ θαυμάζεις τὰ ὑπερφυσικὰ κατορθώματα τῶν ἁγίων τοῦ Θεοῦ.

Νὰ καλλιεργεῖς τὴν ἐσωτερικὴ αὐτομεμψία.

Ν’ ἀποφεύγεις τοὺς ἐπαίνους σὰν τὴ φωτιά.

Τέλος, νὰ κρατᾶς πάντοτε στὸν νοῦ σου τὴ μνήμη τοῦ φοβεροῦ δικαστηρίου τοῦ Κυρίου, ἐκεῖ ποὺ ὅλοι οἱ ὑπερήφανοι θὰ ταπεινωθοῦν ὁριστικά».

Πηγή: «Πνευματικὸ Ἀλφάβητο», Ἁγίου Δημητρίου τοῦ Ροστώφ, ἐκδόσεις Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου Ὠρωποῦ Ἀττικῆς, ἔκδοσις 23ῃ, ἔτος 2008, σελὶς 36.

Ἂς μὴν ἐπιδιώκουμε πρωτεῖα καὶ ἐφήμερες τιμὲς στὸν μάταιο τοῦτο κόσμο

Ἂς μὴν ἐπιδιώκουμε πρωτεῖα καὶ ἐφήμερες τιμὲς στὸν μάταιο τοῦτο κόσμο

Τοῦ Ἁγίου Ἐφραίμ

Ἀδελφέ, γιατί πλανιέσαι καί, παρασυρμένος ἀπ' τὸ διάβολο, ἀνέρχεσαι σὲ ἀξιώματα ποῦ δὲν θὰ σὲ ὠφελήσουν, περιβάλλοντας τὸν ἑαυτό σου μὲ (ἐφήμερη) τιμή; Ἄκου τὸν ἀπόστολο, ποὺ λέει: «Οὐ γὰρ ὁ ἑαυτὸν συνιστῶν, ἐκεῖνός ἐστι δόκιμος, ἀλλ᾿ ὃν ὁ Κύριος συνίστησιν» (Β’ Κορ. 10:18). Ἀλλὰ καὶ ὁ Κύριος λέει: «Πῶς δύνασθε ὑμεῖς πιστεῦσαι, δόξαν παρὰ ἀλλήλων λαμβάνοντες, καὶ τὴν δόξαν τὴν παρὰ τοῦ μόνου Θεοῦ οὐ ζητεῖτε;» (Ἰωάν. 5:44).

Σύνελθε λοιπόν, ἀγαπητέ, καὶ σκέψου γιὰ ποιὰ αἰτία ἀπαρνήθηκες τὸν μάταιο βίο καὶ τὸ διάβολο καὶ τὴν ὑπερηφάνειά του, καὶ πάψε νὰ φρονεῖς πιὰ τὰ κοσμικά. Δὲν ξέρεις ὅτι, ἂν καταφρονήσεις τὸν πλησίον σου πέφτεις στὴν ἁμαρτία τῆς φιλαυτίας καὶ τῆς κενοδοξίας;

Σκέψου, ὅμως, ὅτι τίμησες κιόλας τὸν ἑαυτό σου περισσότερο ἀπὸ τὸν ἀδελφό σου καὶ πῆρες θέση ἀνώτερη ἀπὸ τὴ δική του μὲ τὴ φιλονικία καὶ μὲ τὴ φιλαυτία καὶ μὲ τὸ νὰ μὴ θέλεις νὰ ταπεινωθεῖς μπροστά του. Ἄραγε, αὐτὴ ἡ κενοδοξία θὰ σὲ παρουσιάσει εὐάρεστο στὸ Θεὸ καὶ θὰ σοῦ ἐξασφαλίσει καὶ τὴ (δική Του) τιμὴ ἐκεῖ; Καθόλου. Γιατί ὁ ἴδιος εἶπε: «Ὃς ἐὰν θέλῃ ἐν ὑμῖν μέγας γενέσθαι, ἔσται ὑμῶν διάκονος, καὶ ὃς ἐὰν θέλῃ ἐν ὑμῖν εἶναι πρῶτος, ἔσται ὑμῶν δοῦλος» (Ματθ. 20:26-27).

Πρόσεχε λοιπόν, ἀδελφέ, μήπως, θέλοντας νὰ εἶσαι πιὸ πάνω ἀπὸ τὸν ἀδελφό σου, θεωρηθεῖς ἐλάχιστος ἐκεῖ, στὴ μέλλουσα ζωὴ (πρβλ. Ματθ. 5:19), καὶ ἀκούσεις αὐτὸ ποὺ ἄκουσε ἐκεῖνος ὁ φιλόδοξος πλούσιος, τὴν ὥρα ποὺ βασανιζόταν μέσα στὴν ἄσβεστη φωτιά: «Μνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες σὺ τὰ ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου» (Λουκ. 16:25). Γιατί εἶναι γραμμένο: «Τὰ ὑψηλὰ ἐν ἀνθρώποις, βδελυκτὰ παρὰ Θεῷ εἰσῖ» (πρβλ. Λουκ. 16:15).

Μὴν ἀγαπᾶς λοιπὸν τὴν τιμὴ τῶν ἀνθρώπων, γιατί δὲν παραμένει αἰώνια, σύμφωνα μ’ αὐτὸν ποὺ εἶπε: «Πᾶσα σάρξ χόρτος, καὶ πᾶσα δόξα ἀνθρώπου ὡς ἄνθος χόρτου» (Ἠσ. 40:6. Α’ Πέτρ. 1:24). Ἀπαρνήσου τὸ ζυγό του ἐχθροῦ καὶ τὴν ὑπερηφάνειά του, καὶ βάλε τὸν αὐχένα σου κάτω ἀπὸ τὸν καλὸ ζυγὸ τοῦ Δεσπότη μας. Γιατί ὁ ἴδιος εἶπε: «Πᾶς ὁ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται» (Λουκ. 14:11. 18:14). Καὶ ἀλλοῦ: «Κύριος ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ δίδωσιν χάριν» (Παροιμ. 3:34. Ἰακ. 4:6. Α’ Πέτρ. 5:5).

Ας φοβηθούμε λοιπόν, αγαπητέ, μήπως πει και για μας, ότι: «Ἠγάπησαν γὰρ τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον ἤπερ τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ» (Ἰωάν. 12:43), καὶ ἂς ταπεινωθοῦμε, γιὰ χάρη τοῦ Κυρίου, μπροστὰ σὲ ὅλους, γιὰ ν’ ἀξιωθοῦμε καὶ τὴν ἐδῶ καὶ τὴν ἐκεῖ ἀνάπαυση. Γιατί Ἐκεῖνος (πάλι) εἶπε: «Μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν» (Ματθ. 11:29).

Πηγή: «Μικρὸς Εὐεργετινός», Ἐκδόσεις Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου Ὠρωποῦ Ἀττικῆς, Κεφάλαιο ΙΘ’: «Δὲν πρέπει νὰ ζητᾶμε τιμὲς ἢ νὰ θέλουμε πρωτεῖα. Ἡ ταπεινολογία ὄχι μόνο δὲν ὠφελεῖ ἀλλὰ καὶ βλάπτει, ἐνῶ οἱ ἔπαινοι δὲν βλάπτουν αὐτὸν ποὺ προσέχει», σελίδα 127.

Ἠλεκτρονικὴ πηγή: http://www.pigizois.net/I.M.paraklytoy/evergetinos/mikros_everg.htm

Η πράξη του ιερέα από την Εύβοια, κόντρα στην ανθρώπινη λογική

Η πράξη του ιερέα από την Εύβοια, κόντρα στην ανθρώπινη λογική

Αφιερωμένο στον 7χρονο Χρήστο από την Εύβοια, που εξ’ αιτίας ενός “εθίμου” του Πάσχα που δεν λέει επιτέλους να σταματήσει, έφυγε τόσο νωρίς από κοντά μας…

Με τι λόγια να περιγράψω την ψυχή αυτού του μάρτυρα ιερέα που έχασε το παιδάκι του, ετών 7 μόνο.

Με τι λόγια να περιγράψω την τραγικότητα της στιγμής που το παιδί του, ετών 7 μόνο, έπεφτε βαριά τραυματισμένο την ώρα της Ανάστασης του Κυρίου.

Με τι λόγια να περιγράψω ότι την ίδια στιγμή που ο ίδιος ο ιερέας ανήγγειλε την πανηγυρική ανάσταση του Κυρίου μας, το ίδιο του το σπλάγχνο έπεφτε ανεπανόρθωτα τραυματισμένο και λίγες μέρες μετά νεκρό.

Με τι λόγια να περιγράψω το μεγαλείο της ψυχής του, που μόνο ένας Άνθρωπος του Θεού με Α κεφαλαίο μπορούσε να κάνει· να συγχωρέσει τον φονιά, έστω και ακούσια, του μικρού του παιδιού. Να αρνηθεί την δίωξή του.

Με τι λόγια να περιγράψω τι Πάσχα έκαναν όλοι αυτοί που ασχολούνται με τα ανούσια και λιγότερο σημαντικά: πόσο πήγε το αρνάκι φέτος, τον οβελία, τις κροτίδες, τα άσχετα με το Πάσχα «Χρόνια Πολλά» αλλά και τι Πάσχα έκανε ο μακρόθυμος αυτός ιερέας που, την στιγμή που του παρουσιάστηκε, απέδειξε αν είναι του Χριστού ή του αντιθέτου. Όλα αυτά που λέει το ευαγγέλιο, ο Χριστός μας, συμπυκνωμένα σε μια πράξη· σε έναν άνθρωπο.

Να η ευκαιρία, η ομολογία. Είσαι μαζί μου τέκνον, απόδειξέ το. Είσαι με τον αντίθετον, δεν είσαι μαζί μου. Δεν μπορείς να δουλεύεις σε δύο αφέντες.

Άραγε, ένας άνθρωπος καλός, όπως η κοινωνία μας τον χαρακτηρίζει, θα μπορούσε να συγχωρέσει αλλά και να ζητήσει να μην διωχθεί ο φονιάς του παιδιού του;

Κατηγορηματικά σας λέω όχι, εκτός πολύ λίγων εξαιρέσεων. Η πράξη αυτή είναι γνώρισμα ανθρώπου που έχει βιώσει και βιώνει τον Χριστό μέσα του. Έχει αγαπήσει πρώτα τον Θεό του, όπως άλλωστε είναι και η πρώτη εντολή που λέει να αγαπήσουμε Κύριο το Θεό μας εξ’ όλης της υποστάσεώς μας. Μετά έπεται το να αγαπήσεις τον πλησίον σου ως εαυτόν. Γιατί αν αγαπήσεις πρώτα τον Θεό σου, σημαίνει να τηρήσεις όλες τις εντολές του, όχι φοβικά, δουλικά, αλλά από την αγάπη που έχεις προς Αυτόν.

Η αγάπη προς τον Θεό, σε ωθεί στην τήρηση των εντολών Του, αλλά και η τήρηση των εντολών Του σε ωθεί και πάλι σε αγάπη προς τον Θεό. Έτσι, αναπόδραστα, τηρώντας όχι με βία αλλά εν ειρήνη τις εντολές Του, συγχωρείς τον φίλο αλλά και τον εχθρό σου, υπομένεις το κακό που ο άλλος σου προξένησε, προσεύχεσαι γι’ αυτόν, δεν τον φθονείς, δεν τον μισείς, δεν λογίζεσαι το κακό, πάντα υπομένεις και αγαπάς όλους και όλα άνευ όρων και ορίων.

Να πως ο τραγικός αλλά και συνάμα άγιος αυτός ιερέας, κατάφερε να μην επιτρέψει στην ψυχή του να στραφεί ούτε δευτερόλεπτο εναντίον του ακουσίως φονιά του παιδιού του.

Έδρασε ως άλλος άγιος Διονύσιος, ο οποίος όχι μόνο συγχώρεσε τον φονιά του αδελφού του, αλλά τον έκρυψε και ψευδομαρτύρησε για να μην συλληφθεί και εκτελεστεί. Τι μπορεί να χωρίζει τον άγιο Διονύσιο από τον ιερέα; Τίποτα· έδρασαν με τον ίδιον τρόπο. Μια η διαφορά· ο ένας είναι κεκοιμημένος και ο άλλος εν ζωή. Άγιος ο ένας, άγιος ο άλλος.

Μήπως ο ιερέας δεν είναι μάρτυρας; Μήπως δεν είναι ομολογητής; Δεν ομολόγησε Χριστόν με την πράξη της συγχώρεσης προς το δύστυχο φονιά του παιδιού του;

Πόσοι από εμάς τους Χριστιανούς, αλλά και μη, θα προβαίναμε σε τέτοια πράξη συγχώρεσης;

Είμαστε Χριστιανοί του καναπέ, της πολυτέλειας και του «δόξα τω Θεώ» αλλά μόνο όταν όλα μας πάνε καλά. Ασφαλώς, θα ωρυόμασταν για παραδειγματική του τιμωρία, θα βρίζαμε, θα καταριόμασταν και για συγχώρεση ούτε λόγος.

Είμαστε τις περισσότερες φορές μόνο για το θεαθήναι, για τα φιλανθρωπικά παζαράκια, να δούμε κόσμο, να μας δει κόσμος, χαμόγελα, συνθήματα ανούσια. Κρίνουμε τι έκανε ο τάδε ιερέας τι είπε, τι αυτοκίνητο οδηγεί. Τι φόρεσε η πρεσβυτέρα, μα γιατί η εκκλησία να έχει λεφτά…

Κόβουμε εκπομπές Χριστιανικές από την τηλεόραση (βλέπε ΕΤ1 Αρχονταρίκι) για να βάλουμε πράσινες εκπομπές και κουροφέξαλα και το ποιο βασικό το πετάμε στα σκουπίδια.

Πού είναι η αγάπη στο Θεό; Πού είναι η τήρηση των εντολών Του; Πού είναι η συγχώρεση, η ακατακρισία; Ο ήλιος, έλεγε ο γέροντας Παΐσιος, την λάσπη την κάνει πέτρα, την σκληραίνει. Το κερί το λιώνει, το μαλακώνει. Ο ιερέας απέδειξε, όχι σε εμάς τους δύστυχους αλλά στον Θεό, ότι η ψυχή του είναι σαν κερί. Δεν σκληρύνθηκε. Συγχώρησε.

Έχουμε γράψει με τη ζωή μας, το αντι-ευαγγέλιο. Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι· εμείς εξυμνούμε τους υπερήφανους. Συγχωράτε τους εχθρούς σας· εμείς μίσος στους εχθρούς σας. Μακάριοι οι ελεήμονες· εμείς λέμε ας δώσει η εκκλησία που έχει.

Φυσικά, για τους πλείστους που το έχουν συνήθειο να κατηγορούν αδίκως τους ιερείς, η πράξη του ιερέα είναι βλακώδης· γι’ αυτούς είναι κορόιδο.

Εάν η ζωή τελείωνε εδώ, ίσως, ανθρωπίνως να έχουν δίκιο. Όμως, αν πραγματικά πιστεύουμε στο Χριστό και τον εμπιστευόμαστε, τότε είμαστε σίγουροι ότι εδώ είναι ο προθάλαμος της αιωνιότητας.

Με μια τέτοια προοπτική πρέπει να σκεπτόμαστε και έτσι να δρούμε στην πρόσκαιρή μας ζωή.

Ας ελπίσουμε ότι ο Θεός θα αναπαύσει την αγία ψυχούλα του παιδιού και θα απαλύνει τον πόνο του προσωρινού αποχωρισμού των γονέων του από το σπλάγχνο τους.

Νέαρχος Παναγή

Ορθοδοντικός

Λεμεσός

Πηγή: http://synodoiporia.blogspot.com/2011/05/blog-post_1953.html