Περὶ Προσευχῆς

Περὶ Προσευχῆς

Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως κ.κ. Ἱερεμίου

1. Ἐπιμένω πάλι στήν προσευχή, ἀγαπητοί μου ἀναγνῶστες, γιατί ἡ προσευχή εἶναι πολύ βασικό γιά τήν πνευματική μας ζωή. Το ἔχουμε ρίξει ὅλοι στήν δράση παραμελώντας τήν προσευχή. Καί ὅμως, ὅλα τά ἄλλα ἔργα, ἄν δέν συνοδεύονται με προσευχή, πεθαίνουν, δηλαδή σβήνουν.

2. Ὅταν λέγω προσευχή, ἐννοῶ νά ἀφήνουμε τήν καρδιά μας νά μιλάει ἐλεύθερα στόν Θεό, στόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό καί στην Παναγία Του Μητέρα, τήν Παναγία μας. Να λέμε δέ στήν προσευχή μας ἐλεύθερα ὅ,τι θέλουμε, σάν τό μικρό παιδί πού λέει στον μπαμπά του «θέλω καραμέλες»! Εἶναι δέ πολύ γλυκό τό ξεχείλισμα αὐτό τῆς καρδιᾶς στην προσευχή, στόν Θεό μας, γιατί αὐτός εἶναι ὁ πλάστης καί ὁ δημιουργός μας. Θυμᾶμαι τώρα μέ συγκίνηση τό ἆσμα πού ψάλλαμε ὅλα μαζί τά παιδιά στό Δημοτικό Σχολεῖο κατά την πρωινή προσευχή μας:

Προσευχής σημαίνει ὥρα,

κι ἡ καρδιά ἄς ξεχειλίσει,

ἀπ᾽ ἀγάπη στόν Πατέρα,

στόν τεχνήτη τοῦ παντός!

3. Δέν πρέπει ὅμως σάν Ὀρθόδοξοι χριστιανοί νά λησμονοῦμε τήν λειτουργική προσευχή. Δέν πρέπει δηλαδή στήν προσευχή μας να ἀρκούμαστε στό νά λέμε δικά μας μόνο λόγια, ἀλλά νά προσευχόμαστε ἀπό το Προσευχητάριο τῆς Ἐκκλησίας μας πρῶτα, ὅσο βέβαια μποροῦμε, καί ἄς μήν τά καταλαβαίνουμε ὅλα αὐτά πού διαβάζουμε. Πραγματικά, ἀπό τόν ὀρθόδοξο χριστιανό δεν πρέπει νά ἀπουσιάζει ἡ λειτουργική προσευχή, οἱ προσευχές δηλαδή καί οἱ ἱερές Ἀκολουθίες, πού ἔχουν θεσπίσει οἱ ἅγιοι Πατέρες μας και ἔχουν καταγραφεῖ στά λειτουργικά βιβλία τῆς Ἐκκλησίας μας. Γι᾽ αὐτό καί εἶναι μεγάλη ἀνάγκη στά σπίτια μας νά ἔχουμε τήν ἱερή Σύνοψη ἤ τόν Συνέκδημο, βιβλία πού ἀνέθρεψαν γενεές γενεῶν ὀρθοδόξων χριστιανῶν. Θέλω να πῶ, ὅτι σάν Ὀρθόδοξοι χριστιανοί πρέπει νά κάνουμε τό Ἀπόδειπνο, τούς Χαιρετισμούς στήν Κυρία Θεοτόκο, Παράκληση σ᾽ Αὐτήν καί ἄλλες καί ἄλλες προσευχές καί Ἀκολουθίες πού ἔχει ἡ Ἐκκλησία μας. Ἐπειδή ὅμως εἶστε ἐργαζόμενοι ἄνθρωποι και κρίνοντας ἀπό τόν ἑαυτόν μου λέγω ὅτι δέν θά μπορεῖτε μονομιᾶς νά κάνετε τήν Παράκληση, γιά παράδειγμα, νά την κάνετε μέ τήν ἑξῆς οἰκονομία: Στόν τόπο τῆς ἐργασίας σας, ἄν ὑπάρχει εὐκαιρία χρόνου, ἀρχῖστε ἀπό μέσα σας μέ τό «Εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός....» καί διαβᾶστε ἀπό τήν Παράκληση ὅσο μπορεῖτε, ὅσο τό ἐπιτρέπει το διάλειμμα τοῦ χρόνου. Καί ὅταν τό καθῆκον σᾶς καλεῖ γιά τήν συνέχεια πάλι τῆς ἐργασίας, μέ τό «Δι᾽ εὐχῶν ...» σταματεῖστε τήν προσευχή. Και ὅταν πάλι παρουσιαστεῖ νέα εὐκαιρία χρόνου, ἀρχῖστε πάλι μέ τό «Εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός....» και συνεχῖστε τήν Παράκληση ἀπό ἐκεῖ πού τήν ἀφήσατε. Δοκιμάζοντες αὐτόν τόν τρόπο, τό νά προσευχόμασε, δηλαδή, κατά τίς εὐκαιρίες πού μᾶς δίνονται, θά το δοῦμε ἀπό τά πράγματα ὅτι θά ἔχουμε την χαρά κάθε ἡμέρα νά κάνουμε τήν Παράκληση στην Παναγία μας καί τούς Χαιρετισμούς σ᾽ Αὐτήν, ἀλλά καί ἄλλες Ἀκολουθίες, χωρίς να παραμελοῦμε τά ἄλλα καθήκοντά μας. Ὁ λαός λέγει: «Μέ τά τσιμπολογήματα παχαίνει ὁ ἄνθρωπος». Καί μέ τά τσιμπολογήματα τοῦ χρόνου ἐμεῖς καί τήν Ἁγία Γραφή θα διαβάζουμε κάθε ἡμέρα, ἔστω καί λίγο, και προσευχή θά κάνουμε, χωρίς βέβαια αὐτά να μᾶς κουράζουν, γιατί θά κάνουμε πράγματα πού μᾶς εὐχαριστοῦν. Καί τά πράγματα πού μᾶς εὐχαριστοῦν δέν μᾶς κουράζουν, ἀλλά ἀντίθετα μᾶς εὐφραίνουν καί ὅταν τά στερούμεθα ἀρρωσταίνουμε.

4. Πάντως, ἐνῶ εἶπα τά παραπάνω, ὅτι δηλαδή ἡ προσευχή μας πρέπει νά διαποτίζεται ἀπό τά λειτουργικά Προσευχητάριά μας, ὅμως δεν πρέπει νά μᾶς λείπει και ἡ ἀτομική προσευχή, ἡ προσευχή δηλαδή ἀπό τήν καρδιά μας με δικά μας λόγια και γιά τά προσωπικά μας αἰτήματα. Γιατί σ᾽ αὐτή τήν προσευχή ξεχυνόμεθα περισσότερο καί τήν νοιώθουμε λοιπόν γλυκύτερα. Ὅλοι μας νομίζω στεκόμαστε στά πόδια μας ἀπό αὐτήν την προσευχή.

Ἄν δέν τά καταφέρουμε νά βρσκουμε χρόνο γιά προσευχή νά τήν ἀναπληρώνουμε μέ την μέ τήν πεντάλογο προσευχή «ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ ΕΛΕΗΣΕ ΜΕ». Ἄν εἴμαστε μόνοι στο χῶρο τήν λέμε δυνατά καί την ἀπολαμβάνουμε καλύτερα. Ἄν εἴμαστε σε παρέα μέ ἄλλους τήν λέμε ἀπό μέσα μας. Αὐτή τήν προσευχή, πού εἶναι μία ὀμολογία πίστεως, μποροῦμε νά τήν λέμε καί στον δρόμο περπατώντας καί στο κρεββάτι ξαπλωμένοι καί ἀνεβαίνοντας και κατεβαίνοντας σκαλιά καί παντοῦ και πάντοτε.

Τέλος, λέγω ὅτι ἡ προσευχή δέν πρέπει να γίνεται ἀπό καθῆκον, ἐπειδή δηλαδή μᾶς το ἐπιβάλλουν οἱ ἄλλοι, ἀλλά πρέπει νά γίνεται ἀπό ἀνάγκη τῆς ψυχῆς μας. Να γίνεται ἀπό πόθο γιά νά συνομιλήσουμε μέ τόν πιο ἀγαπητό μας, μέ τόν ἔρωτα τῆς καρδιᾶς μας. Καί ὁ γλυκός ἔρωτας τῆς καρδιᾶς τοῦ πιστοῦ χριστιανοῦ πρέπει νά εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός καί ἡ Μητέρα Αὐτοῦ, ἡ Κυρία Θεοτόκος. Ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος ἔλεγε: «Ἰησοῦς Χριστός, ὁ ἐμός ἔρως»!!!

Π η γ ή : «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΔΑΧΗ», Ὑπό Ἐπισκόπου Ἰερεμίου, Μητροπολίτου Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως, Πέμπτη 20 Ἰανουαρίου 2011. http://www.imgortmeg.gr/