Ἡ ἰσοτιμία τῶν δύο φύλων στὴν προπτωτικὴ κατάσταση

Ἡ ἰσοτιμία τῶν δύο φύλων στὴν προπτωτικὴ κατάσταση

Κυριακάτικο ἐγκύκλιο κήρυγμα τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως κ.κ. Ἱερεμίου.

Στό προηγούμενο κήρυγμα, ἀδελφοί μου χριστιανοί, σᾶς μίλησα γιά τήν δημιουργία τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας.

Σήμερα θέλω νά σᾶς πῶ ὅτι τά δύο αὐτά φύλα εἶναι ἰσότιμα μεταξύ τους. Γιά τήν ἰσοτιμία λοιπόν τῶν δύο φύλων θά σᾶς μιλήσω στό σημερινό μου κήρυγμα καί παρακαλῶ πολύ νά τό προσέξετε.

1. Στήν Ἐκκλησία μας, ἀδελφοί, χωρίζουμε τά πράγματα σέ τρεῖς μεγάλες περιόδους: Πρῶτον, στήν προπτωτική περίοδο· δεύτερον, στήν πτωτική· καί τρίτον, στήν ἀνορθωτική, τήν λυτρωτική περίοδο. Καταλαβαίνετε, νομίζω, αὐτό πού λέγω.

Ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε ἀπό τόν Θεό καί τοποθετήθηκε στόν παράδεισο· αὐτή εἶναι ἡ προπτωτική περίοδος: ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου στόν παράδεισο. Ἀλλά ἔγινε ἡ θλιβερή πτώση, τό ὅτι ἁμάρτησαν δηλαδή οἱ πρωτόπλαστοι. Καί ἔχουμε λοιπόν μετά ἀπό αὐτό τό θλιβερό γεγονός τήν ἔξοδο τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν παράδεισο· αὐτή εἶναι ἡ πτωτική περίοδος. Ἀλλά ἦλθε ὁ Ἰησοῦς Χριστός, πού γεννήθηκε ἀπό τήν Παναγία μας, καί μᾶς ἔσωσε ἀπό τήν πτώση καί μᾶς ἐπανέφερε στήν πρώτη κατάσταση, τήν παραδείσια.

2. Στό σημερινό μου κήρυγμα, γιά τήν ἰσοτιμία τῶν δύο φύλων θέλω νά σᾶς ἀποδείξω ὅτι στήν πρώτη περίοδο, τήν προπτωτική, τά δύο φύλα ἦταν ἰσότιμα. Μέ την πτώση ὅμως χάλασε αὐτή ἡ ἰσοτιμία καί ἡ ἁρμονία τῆς σχέσεως τῶν δύο φύλων καί ἔχουμε ὑποταγή τῆς γυναίκας στόν ἄνδρα ἤ καί ὑποταγή τοῦ ἄνδρα στήν γυναίκα.

Ἀλλά χαρεῖτε, χριστιανοί, γιατί ἦλθε ὁ Χριστός «ἅγιος καί πνευματικός στήν γῆ νά περπατήσει καί νά μᾶς καλοκαρδίσει», ὅπως μᾶς τό τραγουδᾶνε τά παιδιά στά κάλαντά τους. Μέ τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ ἔχουμε πάλι τήν ἰσοτιμία τῶν δύο φύλων, ὅπως ἦταν στόν παράδεισο.

Α΄ ΠΡΟΠΤΩΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

3. Πραγματικά, στήν παραδείσια ἐποχή ἔχουμε ἰσοτιμία τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας.

(α) Αὐτή ἡ ἰσοτιμία φαίνεται πρῶτα-πρῶτα ἀπό τήν ὀνομασία τους. Ὅταν ὁ Ἀδάμ εἶδε γιά πρώτη φορά μπροστά του τήν γυναίκα, ξέσπασε σ᾽ ἕνα τραγούδι σ᾽ αὐτήν καί εἶπε: «Αὐτή εἶναι κόκκαλο ἀπό τά κόκκαλά μου καί σάρκα ἀπό τήν σάρκα μου. Αὐτή θά ὀνομαστεῖ γυναίκα, γιατί πάρθηκε ἀπό τόν ἄνδρα» (Γεν. 2,23).

Αὐτό τόν λόγο τοῦ Ἀδάμ ἐμεῖς πού μιλᾶμε ἑλληνικά δέν μποροῦμε νά τόν καταλάβουμε, γιατί ἡ Παλαιά Διαθήκη γράφτηκε πρωτοτύπως στήν ἑβραϊκή γλώσσα. Στήν γλώσσα αὐτή ὁ ἄνδρας λέγεται «ἴς». Καί ὅταν λοιπόν ὁ Ἀδάμ εἶδε μπροστά του τήν γυναίκα, εἶπε ὅτι «αὐτή πρέπει νά ὀνομάζεται “ἰσά”, γιατί βγῆκε ἀπό τόν “ἴς”», δηλαδή ἀπ᾽ αὐτόν.

Στά ἑλληνικά κανονικά ἡ γυναίκα πρέπει νά ὀνομάζεται «ἀνδρίς», γιατί βγῆκε ἀπό τόν «ἄνδρα».

(β) Ἀλλά αὐτή ἡ ἰσοτιμία τῶν δύο φύλων φαίνεται, δεύτερον, ἀπό τό ὅτι ἡ γυναίκα καλεῖται «βοηθός» τοῦ ἄνδρα. «Ποιήσωμεν αὐτῷ (δηλαδή γιά τον ἄνδρα Ἀδάμ) βοηθόν κατ᾽ αὐτόν», εἶπε ὁ Θεός δημιουργώντας τήν γυναίκα (Γεν. 2,18).

Ἀλλά βοηθοί τοῦ ἄνδρα εἶναι καί τά ζῶα. Ἡ γυναίκα ὅμως δέν εἶναι ἁπλῶς βοηθός τοῦ ἄνδρα, ἀλλά βοηθός «ὅμοιος» μέ αὐτόν. «Τῷ δέ Ἀδάμ οὐχ εὑρέθη βοηθός ὅμοιος αὐτῷ», λέγει ἡ Γένεση πρίν ἀπό τήν δημιουργία τῆς γυναίκας (Γεν. 2,20). Ὥστε λοιπόν, ὅπως τό λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἡ γυναίκα εἶναι ἰσότιμος μέ τόν ἄνδρα καί διότι εἶναι «βοηθός» του, ἀλλά καί διότι εἶναι βοηθός του «κατ᾽ αὐτόν», δηλαδή, ὅμοια μέ αὐτόν. Λέγει ἐπί λέξει ὁ ἱερός πατήρ: «Οὐχ ἁπλῶς βοηθός, ἀλλά κατ᾽ αὐτόν, πάλιν τό ὁμότιμον δηλῶν».

Παραθέτουμε ὅλη τήν περικοπή τοῦ ἱεροῦ πατέρα: «Οὐχ ἁπλῶς βοηθόν, ἀλλά “κατ᾽ αὐτόν”, πάλιν τό ὁμότιμον δηλῶν. Ἐπειδή γάρ πολλήν εἰς τήν τῆς ζωῆς ἡμῶν χρείαν τά ἄλογα τήν τῆς βοηθείας εἰσήγαγε κοινωνίαν, ἵνα μή τῶν δούλων νομίσῃς εἶναι καί τήν γυναῖκα, ὅρα πῶς ποιεῖ τήν διάκρισιν φανεράν. “Ἤγαγε τά θηρία”, φησίν, “ἐνώπιον τοῦ Ἀδάμ, καί οὐχ εὑρέθη βοηθός ὅμοιος αὐτῷ κατ᾽ αὐτόν. Τί οὖν; Ὁ ἵππος οὐ βοηθός, συμπαραταττόμενος ἐν τοῖς πολέμοις; Ὁ βοῦς οὐ βοηθός, ἄροτρον ἕλκων καί συγκάμνων ἡμῖν ἐν ταῖς τῶν σπερμάτων καταβολαῖς; Ὄνος καί ἡμίονος οὐ βοηθοί, πρός τήν τῶν ἀγωγίμων ἡμῖν συμπράττοντες μετακομιδήν; Ἀλλ᾽ ἵνα μή τοῦτο λέγῃς, διά τοῦτο ἀκριβῆ ποιεῖται την διαίρεσιν. Οὐδέ γάρ εἶπεν ἁπλῶς, ὅτι οὐχ εὑρέθη αὐτῷ βοηθός, ἀλλ᾽ ὅτι οὐχ εὑρέθη αὐτῷ βοηθός ὅμοιος αὐτῷ. Οὕτω καί ἐνταῦθα, “ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθόν”, οὐχ ἁπλῶς, ἀλλά “ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθόν κατ᾽ αὐτόν”, εἶπε» (Εἰς τήν Γένεσιν Λόγος Δ΄, εἰς ΑΑΠ 52,659 BC).

(γ) Ἀλλά καί ἐκεῖνο πάλι πού εἶπε ὁ Ἀδάμ στήν γυναίκα ὅτι αὐτή εἶναι τό «ὀστοῦν» του καί αὐτό πάλι δεικνύει τήν ἰσοτιμία τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας, γιατί ἡ ἔκφραση τό «ὀστοῦν» μου σέ πολλές σημιτικές διαλέκτους χρησιμοποιεῖται ἀντί τοῦ «ἐγώ».

Γιά τά ζῶα ὁ Ἀδάμ δέν θά μποροῦσε ποτέ νά πεῖ ὅτι εἶναι «ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων του καί σάρξ ἐκ τῆς σαρκός του», γιατί τά ζῶα δέν εἶναι ὅμοια μέ τόν ἄνθρωπο.

(δ) Ἕνα ἄλλο λόγο πού λέγει ἡ Ἁγία Γραφή γιά τήν ἰσοτιμία τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας εἶναι ὅτι ἔχουν καί οἱ δυό τόν ἴδιο δημιουργό. Σᾶς ὑπενθυμίζω, ἀγαπητοί μου, αὐτό πού ἔλεγα στό προηγούμενο κήρυγμά μου, ὅτι στήν ἐποχή τοῦ προφήτου Μαλαχίου διαπληκτίζονταν τά ἀνδρόγυνα καί χώριζαν. Καί ὁ προφήτης Μαλαχίας, ἐπεμβαίνοντας γιά τήν ἐπανασύνδεσή τους, τους ἔλεγε μεταξύ τῶν ἄλλων αὐτό πού σᾶς εἶπα: ὅτι δέν πρέπει νά διαπληκτίζονται και νά χωρίζουν, γιατί ἔχουν καί οἱ δυό τους τόν ἴδιο δημιουργό. Ἔλεγε γιά τήν γυναίκα: «Οὐκ ἄλλος ἐποίησε καί ὑπόλειμμα πνεύματος αὐτοῦ» (Μαλ. 2,15). «Οὐκ ἄλλος ἐποίησε»! Δηλαδή, δέν ἔκανε ἄλλος Θεός τόν ἄνδρα καί ἄλλος Θεός τήν γυναίκα. Καί εἶναι πράγματι ὁ λόγος αὐτός δυνατό ἐπιχείρημα ὅτι τά δύο φύλα, ὁ ἄνδρας καί ἡ γυναίκα, εἶναι ἰσότιμα.

Ἀλλά καί ὁ ἄλλος λόγος τοῦ προφήτου, πού ἑρμηνεύσαμε στό προηγούμενο κήρυγμα, εἶναι καί αὐτός πολύ δυνατός περί τῆς ἰσοτιμίας τῶν δύο φύλων: «Καί ὑπόλειμμα πνεύματος αὐτοῦ»! Μέ τό ἴδιο φύσημα – αὐτό σημαίνει το «πνεῦμα», πού λέγει ὁ προφήτης ἐδῶ – μέ τό ἴδιο φύσημα, λέγω, τοῦ Θεοῦ (βλ. Γεν. 2,7) ἔγινε καί ὁ ἄνδρας καί ἡ γυναίκα. Μέ τό μισό φύσημα ἔγινε ὁ ἄνδρας καί μέ τό ἄλλο μισό – «ὑπόλειμμα πνεύματος αὐτοῦ», ὅπως λέγει ὁ προφήτης ἐδῶ – ἔγινε ἡ γυναίκα.

Καί βεβαίως ἔτσι εἶναι. Γιατί, χριστιανοί μου, πρέπει νά γνωρίζουμε ὅτι ὁ Θεός στήν ἀρχή ἐδημιούργησε τόν «ἄνθρωπο» γενικά, λέξη πού ἐκφράζει καί τόν ἄνδρα καί τήν γυναίκα, καί ἔπειτα τόν ἔτεμε καί τόν διαχώρισε σέ δύο φύλα, ἄνδρα καί γυναίκα.

Αὐτό σημαίνει βαθειά ὁ λόγος τῆς Ἁγίας Γραφῆς «ἐποίησεν ὁ Θεός τόν ἄνθρωπον... ἄρσεν καί θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς» (Γεν. 1,27)!

Ἀλλά θά συνεχίσουμε γιά τό σπουδαῖο αὐτό θέμα στό ἑπόμενο κήρυγμά μας.

Μέ πολλές εὐχές

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

Π η γ ή :  Ἑβδομαδιαῖο ἠλεκτρονικὸ περιοδικὸ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως: «Παναγία Προυσιώτισσα». Ἀριθμὸς φύλλου 15, Κυριακὴ 17 Ἰουλίου 2011, σελ. 1-3. http://www.imgortmeg.gr/