Ἡ διατάραξη τῆς ἰσοτιμίας τῶν δύο φύλων στὴν πτωτικὴ κατάσταση

Ἡ διατάραξη τῆς ἰσοτιμίας τῶν δύο φύλων στὴν πτωτικὴ κατάσταση

Κυριακάτικο ἐγκύκλιο κήρυγμα τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως κ.κ. Ἱερεμίου.

1. Στήν δογματική σειρά τῶν κηρυγμάτων μας, ἀδελφοί μου χριστιανοί, εἴμαστε στήν δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας. Στό προηγούμενο κήρυγμά μας λέγαμε ὅτι τά δύο φύλα, ὁ ἄνδρας καί ἡ γυναίκα, εἶναι ἴσα.

Ὅλοι μιλᾶνε γιά ἰσότητα τῶν δύο φύλων. Καλύτερα ὅμως, χριστιανοί μου, εἶναι νά μήν τό λέμε «ἰσότητα», γιατί στήν πραγματικότητα ἄλλη εἶναι ἡ διάπλαση τοῦ ἄνδρα καί ἄλλη εἶναι ἡ διάπλαση τῆς γυναίκας. Δέν εἶναι ἴσα λοιπόν τά δύο φύλα, γιατί διαφέρουν μεταξύ τους.

Γι᾽ αὐτό καλύτερα εἶναι νά χρησιμοποιοῦμε τήν πατερική ὁρολογία. Οἱ ἅγιοι Πατέρες δέν μιλᾶνε γιά ἰσότητα τοῦ ἄνδρα και τῆς γυναίκας, ἀλλά γιά «ἰσοτιμία», γιά «ὁμοτιμία».

2. Στό προηγούμενο κήρυγμά μας λέγαμε γιά τήν προπτωτική κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου, πῶς ἦταν δηλαδή ὁ ἄνδρας καί ἡ γυναίκα στόν παράδεισο, πρίν ἀπό τήν πτώση τους. Καί λέγαμε ὅτι στόν παράδεισο δέν φαίνεται πουθενά ἡ ἀνωτερότητα τοῦ ἑνός φύλου ἔναντι τοῦ ἄλλου· δέν φαίνεται πουθενά ἡ ὑποταγή τοῦ ἑνός στόν ἄλλο, γιατί ὁ Θεός ἔκανε καί τόν ἄνδρα καί τήν γυναίκα ἰσοτίμους.

Ἀλλά ἔγινε, χριστιανοί μου, ἡ θλιβερή πτώση, ἡ παράβαση δηλαδή ἀπό τούς πρωτοπλάστους τῆς ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ. Ἡ πτώση αὐτή μεταξύ τῶν ἄλλων κακῶν πού ἔφερε στήν ἀνθρωπότητα, ἔφερε καί τήν διατάραξη τῆς ἰσοτιμίας τῶν δύο φύλων.

Ἀκοῦστε, ὅπως μᾶς τά λέει ἡ Ἁγία Γραφή: Ἡ Εὔα, ἡ ὁποία εἶχε ἤδη ἁμαρτήσει, ἐπέβαλε καί στόν ἄνδρα της νά φάει τόν ἀπηγορευμένο καρπό. «Φάγε» τοῦ εἶπε. Ἀπό ἐκεῖνο δέ πού μᾶς λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὅτι ὁ ἄνδρας «δέν ἀπατήθηκε» (Α΄ Τιμ. 2,14), θά πρέπει νά ὑποθέσουμε ὅτι ὁ Ἀδάμ δέν πείστηκε ἀμέσως στήν πρώτη προτροπή τῆς Εὔας νά φάει τόν ἀπηγορευμένο καρπό. Ἀλλά ἡ Εὔα ἐπανέλαβε στόν Ἀδάμ τήν κακή της συμβουλή καί τελικά ὑπέταξε τόν ἄνδρα της.

Πραγματικά ὁ ἄνδρας Ἀδάμ κατά τήν πτώση ὑποτάχτηκε στήν γυναίκα, πείστηκε σ᾽ αὐτήν καί ἁμάρτησε καί αὐτός (βλ. Γεν 3,1 ἑξ.).

3. Ἡ ἰσοτιμία λοιπόν τῶν δύο φύλων, ἀδελφοί μου χριστιανοί, χάλασε στήν πτώση τῶν πρωτοπλάστων. Τότε, ὅπως τό λέει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος, ἡ γυναίκα πῆγε νά «διδάξει» τόν ἄνδρα καί «αὐθέντησε» σ᾽ αὐτόν (Βλ. Χρυσοστόμου, Εἰς τήν Γένεσιν Λόγος Δ΄, εἰς ΑΑΠ 52,660 Α σ. 132).

Γι᾽ αὐτό, καί σάν παιδαγωγική τιμωρία στήν γυναίκα γιά τήν ἁμαρτία της αὐτή, λέει σ᾽ αὐτήν ὁ Θεός: «Πρός τόν ἄνδρα σου ἡ ἀποστροφή σου καί αὐτός σου κυριεύσει» (Γεν. 3, 16). Ἡ γυναίκα δηλαδή τώρα θά αἰσθάνεται ἐξαρτημένη ἀπό τόν ἄνδρα. Πρίν ἀπό τήν πτώση δέν συνέβαινε αὐτό. Κατά τήν πτώση ὅμως ὁ Ἀδάμ ὑποχώρησε στήν γυναίκα καί τότε αὐτή τόν ὑπέταξε.

Γι᾽ αὐτό καί τώρα, γιά παιδαγωγικό λόγο, ξαναλέω, ὑποτάσσεται ἡ γυναίκα στόν ἄνδρα. Σάν νά τῆς λέει ὁ Θεός, ὅπως ὡραῖα τό παριστάνει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος: «Ἐποίησά σε ὁμότιμον· οὐκ ἐχρήσω καλῶς τῇ ἀρχῇ· μετάβηθι πρός τήν ὑποταγήν. Οὐκ ἤνεγκας τήν ἐλευθερίαν· κατάδεξαι τήν δουλείαν» (Bλ. Χρυσοστόμου, Εἰς τήν Γένεσιν Λόγος Δ΄, εἰς ΑΑΠ 52,659 Α ἑξ. σελ. 130-131).

Γιά νά διορθωθεῖ λοιπόν ἐκείνη ἡ αὐθεντία πού ἐξάσκησε ἡ γυναίκα στόν ἄνδρα μετά τήν πτώση καί τόν παρέσυρε στήν ἁμαρτία, ὑποτάσσει τώρα ὁ Θεός τήν γυναίκα στόν ἄνδρα λέγοντάς της «πρός τόν ἄνδρα σου ἡ ἀποστροφή σου καί αὐτός σου κυριεύσει».

Αὐτό μοιάζει σάν νά κάνουν μιά σοβαρή παράβαση δύο λοχίες, ἀπό τούς ὁποίους ὁ ἕνας παρέσυρε τόν ἄλλον· καί οἱ δυό τιμωροῦνται μέ ἕνα μήνα φυλακή, ἐκεῖνον ὅμως πού παρέσυρε τόν ἄλλο τοῦ ξηλώνουν καί τά γαλόνια καί τόν ἀναγκάζουν νά ὑποτάσσεται στόν πρώην ἴσο του! (Βλ. Καθηγητοῦ Σ. Σάκκου, εἰς περιοδικό Σάλπιγξ Ὀρθοδοξίας 1979 σελ. 101. Ὁμοίως βλ. καί τό δεύτερο ὑπόμνημά μας στή Γένεση, τομ. Α΄, σελ. 151)

4. Ἐνῶ ὅμως ὁ Θεός καθόρισε μετά τήν πτώση ἡ γυναίκα νά ὑποτάσσεται στόν ἄνδρα, ὅμως ἡ μακρυά ἀπό τόν Θεό γυναίκα ἐπαναλαμβάνει τό παλαιό της ἁμάρτημα καί διαφεντεύει τόν ἄνδρα. Ἔτσι ἔχουμε τήν λεγομένη «γυναικοκρατία», πού ἐμφανίζεται ἰδιαίτερα στήν εἰδωλολατρία.

Πραγματικά, στίς περισσότερες εἰδωλολατρικές θρησκεῖες ἡ γυναίκα ἦταν ἀρχηγός τῆς λατρείας. Ἐπειδή δέ ἦταν ἀσθενέστερη κατά τήν φύση, γιά νά ἐπιβάλλεται χρησιμοποιοῦσε τήν μεγάλη της κόμη. Ὅταν τελοῦσε τά μυστήρια σάν ἱέρεια εἶχε ἀσκεπές τό κεφάλι της καί λυμένη τήν κόμη της, τήν ὁποία τίναζε καί ἐπιβαλλόταν ἔτσι ὡς ταμπού.

Τώρα καταλαβαίνουμε τό γιατί οἱ εὐσεβέστατες ἐκεῖνες παλαιές γυναῖκες, μεταξύ τῶν ὁποίων ἦταν καί ἡ μακαριστή μητέρα μου, ἔδεναν «κότσο» τά μαλλιά τους, πράγμα πού τό κοροϊδεύουν πολλοί σημερινοί νεοπατερικοί καί μεταπατερικοί. Τά ἔδεναν «κότσο» τά μαλλιά ἀπό παράδοση ὡς ἀντίθεση πρός τίς ἱέρειες τῆς εἰδωλολατρίας, σάν τήν Κασσάνδρα, πού ὅταν χρησμοδοτοῦσε τίναζε μέ μεγαλοπρέπεια τήν κόμη της, γιά νά προκαλέσει δέος καί σάν τήν Πυθία, πού ὅταν ἐπρόκειτο νά μαντεύσει ἀσχολεῖτο ἰδιαίτερα μέ τήν ἐλεύθερη κόμη της.

Τώρα πάλι ἐννοοῦμε γιατί ὁ ἀπόστολος Παῦλος δέν ἐπιτρέπει στήν γυναίκα νά διδάσκει στίς ἱερές συνάξεις γιά λατρεία (Α΄ Τιμ. 2,12). Ὁ ἀπόστολος Παῦλος χτυπάει δυνατά τήν γυναικοκρατία, πού ἤθελε νά μπεῖ καί στήν Ἐκκλησία. Στήν Ἐκκλησία τῆς Κορίνθου, γιά παράδειγμα, παρουσιάστηκαν γυναῖκες, πού ἤθελαν νά διδάσκουν καί νά κατευθύνουν τούς ἄνδρες στήν λατρεία, ὅπως οἱ μάγισσες καί οἱ ἱέρειες τῶν εἰδωλολατρῶν. Αὐτό ἦταν μιά σοβαρή ἀταξία πού ἀνάγκασε τόν ἀπόστολο νά ἐπέμβει καί νά μιλήσει αὐστηρά.

Ἀλλά καί ἡ γυναίκα λαμβάνει χάρισμα ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα καί μπορεῖ καί αὐτή νά προσεύχεται καί νά προφητεύει στις συνάξεις τῶν πιστῶν. Ὅμως γιά νά μήν ξεχνάει τήν θέση της, ὁ ἀπόστολος Παῦλος διατάσσει ὅτι, ὅταν ἡ γυναίκα προσεύχεται ἤ προφητεύει στήν Σύναξη τῶν πιστῶν νά ἔχει κάλυμμα στήν κεφαλή (βλ. Α΄ Κορ. 11,3 ἑξ.), πού θά τῆς ὑπενθυμίζει ὅτι εἶναι κάτω ἀπό ἐξουσία.

Μέ πολλές εὐχές

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

Π η γ ή :  Ἑβδομαδιαῖο ἠλεκτρονικὸ περιοδικὸ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως: «Παναγία Προυσιώτισσα». Ἀριθμὸς φύλλου 16, Κυριακὴ 24 Ἰουλίου 2011, σελ. 3-5. http://www.imgortmeg.gr/